Męczliwość

Zmęczenie występuje u ok.80% u chorych na stwardnienie rozsiane i jest niezależnym objawem choroby tzn. nie wynika tylko z wysiłku, jakiego wymaga wykonywanie codziennych czynności przez osobę z ograniczoną sprawnością. Uważa się, że zmęczenie w przebiegu stwardnienia rozsianego może być pierwotne (na skutek zmian demielinizacyjnych w mózgu) lub wtórne na skutek zaburzeń snu oraz depresji czy stanów lękowych.

Zaburzenia snu w postaci snu przerywanego są często spowodowane budzeniem się na skutek bolesnych skurczy mięśni, czy z powodu konieczności oddania moczu ( zaburzenia funkcji pęcherza moczowego). W rezultacie następnego dnia chory jest niewyspany i zmęczony. Jak wiadomo zaburzenia rytmu snu i czuwania często leżą u podstaw zaburzeń nastroju, stając częścią samonapędzającego się koła: zaburzenia snu – zmęczenie – obniżony nastrój – zmęczenie – lęk – zaburzenia snu – zmęczenie.

Dlatego tak ważne jest rozpoznawanie przyczyn zmęczenia u chorych z SM i terapia tych, które poddają się leczeniu (np. lekami przeciwdepresyjnymi, spazmolitycznymi).

Zmęczenie pierwotne wynikające z samej choroby – z demielinizacji niektórych obszarów w mózgu – nazywane jest w anglosaskiej literaturze „lassitude” , co można przetłumaczyć jako „obezwładniające znużenie”.

Różni się ono od zmęczenia osób nie chorujących na SM. Cechami charakterystycznymi są:

  • Zwykle nagły początek z samego rana, nawet po dobrze przespanej nocy
  • Nasilanie się w miarę upływu dnia
  • Nasilanie się w dni upalne i parne
  • Nagły początek („Jakby ktoś wyłączył mnie z prądu”)
  • Obezwładniające natężenie – jest tak przemożnym odczuciem, że uniemożliwia wykonanie zaplanowanych czynności
  • Występuje u osób bez depresji i bez zaburzeń snu.

Uważa się , że zmęczenie o takich cechach , choć o mniejszym nasileniu może wyprzedzać o lata inne objawy SM, doprowadzające do diagnozy. Na dorocznym 25 Kongresie SM w 2011 roku lekarze z Kanady przedstawili analizę rekordów lat 2005-2009, dotyczącą 5305 osób, u których rozpoznano SM. Wcześniejsze wpisy w systemie pozwoliły stwierdzić, że aż 29% z nich skarżyło się na zmęczenie w okresie do 3 lat przed rozpoznaniem stwardnienia rozsianego !

Być może zmęczenie o opisanych wyżej charakterystycznych cechach zostanie uznane za jeden z alarmujących objawów, które powinny skłonić lekarza do diagnostyki pacjenta w kierunku SM , po wykluczeniu innych przyczyn (depresja, zaburzenia snu, anemia, choroby tarczycy, zespół wypalenia i In.)

Na podst.

  • Związek zmęczenia z zaburzeniami snu, objawami depresyjnymi i lękowymi u chorych na stwardnienie rozsiane. B. Łabuz-Roszak, K. Kubicka-Bączyk, K. Pierzchała, A. Machowska-Majchrzak, M. Skrzypek . Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4: 309-317
  • http://www.nationalmssociety.org/
  • Fatigue Commonly Precedes Multiple Sclerosis by Years. The 25th Annual Meeting of the Consortium of Multiple Sclerosis Centers. Abstract #18. Presented June 2, 2011.
  • The Concept of Fatigue in Multiple Sclerosis. Susan L. Johnson . Journal of Neuroscience Nurs. 2008;40(2):72-77