Zmęczenie występuje u ok.80% u chorych na stwardnienie rozsiane i jest niezależnym objawem choroby tzn. nie wynika tylko z wysiłku, jakiego wymaga wykonywanie codziennych czynności przez osobę z ograniczoną sprawnością. Uważa się, że zmęczenie w przebiegu stwardnienia rozsianego może być pierwotne (na skutek zmian demielinizacyjnych w mózgu) lub wtórne na skutek zaburzeń snu oraz depresji czy stanów lękowych.
Zaburzenia snu w postaci snu przerywanego są często spowodowane budzeniem się na skutek bolesnych skurczy mięśni, czy z powodu konieczności oddania moczu ( zaburzenia funkcji pęcherza moczowego). W rezultacie następnego dnia chory jest niewyspany i zmęczony. Jak wiadomo zaburzenia rytmu snu i czuwania często leżą u podstaw zaburzeń nastroju, stając częścią samonapędzającego się koła: zaburzenia snu – zmęczenie – obniżony nastrój – zmęczenie – lęk – zaburzenia snu – zmęczenie.
Dlatego tak ważne jest rozpoznawanie przyczyn zmęczenia u chorych z SM i terapia tych, które poddają się leczeniu (np. lekami przeciwdepresyjnymi, spazmolitycznymi).
Zmęczenie pierwotne wynikające z samej choroby – z demielinizacji niektórych obszarów w mózgu – nazywane jest w anglosaskiej literaturze „lassitude” , co można przetłumaczyć jako „obezwładniające znużenie”.
Różni się ono od zmęczenia osób nie chorujących na SM. Cechami charakterystycznymi są:
Uważa się , że zmęczenie o takich cechach , choć o mniejszym nasileniu może wyprzedzać o lata inne objawy SM, doprowadzające do diagnozy. Na dorocznym 25 Kongresie SM w 2011 roku lekarze z Kanady przedstawili analizę rekordów lat 2005-2009, dotyczącą 5305 osób, u których rozpoznano SM. Wcześniejsze wpisy w systemie pozwoliły stwierdzić, że aż 29% z nich skarżyło się na zmęczenie w okresie do 3 lat przed rozpoznaniem stwardnienia rozsianego !
Być może zmęczenie o opisanych wyżej charakterystycznych cechach zostanie uznane za jeden z alarmujących objawów, które powinny skłonić lekarza do diagnostyki pacjenta w kierunku SM , po wykluczeniu innych przyczyn (depresja, zaburzenia snu, anemia, choroby tarczycy, zespół wypalenia i In.)
Na podst.